تاریخ وطن

صدانت مقاله «نسبت شرط‌بندی پاسکال و دین‌داری سنتی» نوشته‌ی روح الله پورمطهری چکیده در پژوهش حاضر، نسبت میان شرط‌بندی پاسکال و عقلانیت دین‌داری سنتی بررسی می‌شود. در آن، پرسش این است که در صورت صحت شرط‌بندی پاسکال، آیا می‌توان از آن، عقلانیت دین‌داری سنتی را نتیجه گرفت یا خیر؛ یا این‌که به‌عکس، شرط‌بندی پاسکال به‌زیان عقلانیت دین‌داری سنتی هم هست و به‌لحاظ منطقی، با آن ناسازگاری دارد. به این منظور، پس از تقریر شرط‌بندی پاسکال و ارائهٔ تعریفی از دین‌داری سنتی، از رابطهٔ این‌دو، در دو بخش گفت‌وگو شده است. نتیجهٔ این بررسی آن است که شرط‌بندی پاسکال، نه‌تنها عقلانیت دین‌داری سنتی را اثبات نمی‌کند، که این استدلال، بر فرض صحت آن، با دین‌داری سنتی ناسازگار است. مقدمه یکی از استدلال‌هایی که در زمینهٔ باور به وجود خدا مطرح شده است، به‌نام «شرط‌بندی پاسکال» شناخته می‌شود (پامر، ۱۳۹۳: ۵۲۳). بِلِز پاسکال ریاضی‌دان، فیزیک‌دان و فیلسوف فرانسویِ قرن هفدهم میلادی است. استدلال او از دستهٔ دلیل‌های عمل‌گرایانه (خسروی فارسانی و اکبری، ۱۳۹۰: ۶) و احتیاط‌‌محور و سودمحور (زادیوسفی و سعیدی‌مهر، ۱۳۹۴: ۴۴؛ خسروی فارسانی و اکبری، ۱۳۹۰: ۷) است. در این دسته از دلیل‌ها، بر وجود خدا در عالم واقع استدلال نمی‌شود؛ زیرا پیش‌فرض این است که دلیل‌هایی که بر وجود خدا اقامه شده‌اند، اشکالاتی دارند و نمی‌توان وجود خدا را به‌وسیلهٔ آن‌ها اثبات کرد. دلیل‌های عمل‌گرایانه با این هدف اقامه می‌شوند که باور ما به وجود خدا توجیه عقلانی بیابد؛ یعنی می‌گویند هرچند وجود خدا در عالم واقع اثبات نشده است، باور به وجود خدا سودمند است یا مصلحت دارد و به این جهت، چنین باوری عقلانی است (زادیوسفی و سعیدی‌مهر، ۱۳۹۴: ۴۴). در این تحقیق, ...ادامه مطلب

صدانت سخنرانی کرامت‌الله راسخ با عنوان «تغییر ساختار اجتماعی در ایران؛ جماعت و جامعه» سخنرانی کرامت‌الله راسخ با عنوان «تغییر ساختار اجتماعی در ایران؛ جماعت و جامعه» جلسه ۷۳ام از سلسله نشست‌های گفتار و اندیشه در آذرماه ۱۴۰۲ شنیدن صوت این سخنرانی در انکر | اسپاتیفای | کست‌باکس دریافت صوت این سخنرانی به صورت مستقیم . . سخنرانی «تغییر ساختار اجتماعی در ایران؛ جماعت و جامعه» مبتنی بر مقاله زیر است: . کرامت الله راسخ، دانشیار بازنشسته جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز ساختار جماعتی جامعه ی ایرانی: مبانی نظری مقدمه این مقاله بر اساس دو فرض اساسی بنا شده است. فرض اول، تمایزی گذاشتن بنیادی بین دو ساختار اجتماعی جماعتی[۱] و جامعه‌ای[۲] است. فرض دوم، ساختار اجتماعی در ایران عمدتاً از ویژگی‌های جماعتی برخوردار است. علم جامعه‌شناسی با تمایز بین ساختار جماعت و جامعه آشنا است، اگرچه گاهی این تمایز با استفاده از مضمون‌های گوناگون بیان‌شده است. فردیناند تونیس، جامعه‌شناس آلمانی، از این تمایز در اثر خود با همین عنوان، جماعت و جامعه، آشکار نام می‌برد. او مانند بسیاری از جامعه شناسان و فیلسوفان هم‌وطن خود با ساختار جماعتی همدلی دارد. تونیس نگران عقب‌نشینی اجتناب‌ناپذیر شکل‌های زندگی سنتی ساختار جماعتی در برابر روند پیش‌رونده‌ی صنعتی شدن و مدرن شدن است. این اثر درواقع حاوی آسیب‌شناسی تونیس از عصر خود است، عصر به حاشیه رفتن جماعت و بالندگی جامعه. او معتقد است که نمی‌توان جماعت را در همان سطح جامعه تحلیل کرد، چون جماعت‌ مانند جامعه با برنامه ساخته نمی‌شود‌، بلکه در روندی تاریخی طبیعی رشد می‌کند. تحلیل علمی جماعت از جامعه متفاوت است، چون جامعه با اراده‌ی معطوف به عقل ساخته می‌شود، درحالی‌که, ...ادامه مطلب

صدانت دلالت معجزه بر نبوت؛ مناظره مکتوب حجت‌الله نیکویی و حسین سوزنچی آنچه در پی می‌آید متن گفتگویی پر چالش میان حجت‌ الله نیکویی و حسین سوزنچی درباره یکی از مباحث دشوار در کلام اسلامی، یعنی معجزه و دلالت آن بر صدق دعوی نبوت است. پیداست که این موضوع به طور طبیعی در سه مرحله انجام می‌شود: مرحله ی اول تعریف معجزه، مرحله دوم تشخیص یا تصدیق معجزه، و بالاخره مرحله سوم نحوه دلالت معجزه است. مدعای حجت‌ الله نیکویی در این گفتگو این است که اولا متکلمان اسلامی معجزه را به گونه‌ای تعریف می‌کنند که تشخیص یا تصدیق آن امکان‌پذیر نیست و همین چالشی بزرگ را بر سر راه اثبات نبوت از طریق معجزه قرار می‌دهد. ثانیا و مهمتر از آن این است که اصولا انجام معجزه توسط مدعی نبوت به هیچ وجه مدعای او را اثبات یا تایید نمی‌کند. حسین سوزنچی در هر دو مورد نظرشان متفاوت است و به تبع اکثر متکلمان اسلامی هم معجزه‌ را قابل تشخیص و تصدیق می‌دانند و هم معتقدند که معجزه دلالت بر نبوت می‌کند. این گفتگو به همت و تلاش جناب صادق گودرزی مدیر کانال تلگرامی نبرد اندیشه‌ها صورت گرفته است. این گفتگو ادامه دارد و به تدریج در دسترس‌ عموم پژوهشگران و علاقمندان قرار خواهد گرفت. . . دلالت معجزه بر نبوت؛ مناظره مکتوب حجت‌الله نیکویی و حسین سوزنچی   قسمت اول، حسین سوزنچی قسمت اول، حجت‌الله نیکویی قسمت دوم، حسین سوزنچی قسمت دوم، حجت‌الله نیکویی قسمت سوم، حسین سوزنچی قسمت سوم، حجت‌الله نیکویی قسمت چهارم، حسین سوزنچی قسمت چهارم، حجت‌الله نیکویی قسمت پنجم، حسین سوزنچی قسمت پنجم، حجت‌الله نیکویی قسمت ششم، حسین سوزنچی قسمت ششم، حجت‌الله نیکویی . . دلالت معجزه بر نبوت؛ مناظره مکتوب حجت‌الله نیکویی و حسین سوزنچی رضا ایرانمنش , ...ادامه مطلب

خوشبختانه پس از سه سال تلاش و پیگیری مستمر، کتاب ارزشمند زیست و اندیشه شهید آیت‌الله دکتر محمد حسینی‌بهشتی به زیور طبع آراسته شد. قصه تدوین این کتاب از زمان دیدار رئیس اسبق دانشگاه آزاد اسلام, ...ادامه مطلب

سلسله مباحث «قرائتی جدید از مبانی فکر دینی» از آیت الله سید کمال حیدری به این مطلب امتیاز دهید! آیت الله سید کمال حیدری: تنها راه معرفتی برای حقانیّت عالمان و پیروان ادیان و مذاهب، در دست داش, ...ادامه مطلب