تاریخ وطن

صدانت بیانیه‌ی مونترال در باب استثمار حیوانات ما پژوهشگرِ فلسفه‌ی اخلاق و سیاستیم. فعالیت‌هایمان در سنت‌های فلسفیِ گوناگونی ریشه دارد. به‌ندرت هم پیش می‌آید با همدیگر موافق باشیم. بااین‌همه، اتفاق‌نظر داریم که روابطمان با حیواناتِ دیگر تحولی ژرف می‌طلبد. رویّه‌هایی را که طی آن‌ها با حیواناتْ همچون شیء یا کالا رفتار می‌شود محکوم می‌کنیم. اعلام می‌کنیم استثمار حیوانات تا جایی که موجب خشونت و زیانِ غیرضروری می‌شود غیرمنصفانه و اخلاقاً دفاع‌ناپذیر است. در زیست‌رفتارشناسی و عصب‌زیست‌شناسی، محرز شده است که پستانداران، پرندگان، ماهیان، و بسیاری از بی‌مهرگانْ حس‌مندند، یعنی قادر به تجربه‌ی لذت، درد، و انواع هیجانات‌اند. این حیوانات سوژه‌هایی آگاه‌اند. درباره‌ی دنیای پیرامونشان نظرگاهی از آنِ خود دارند. درنتیجه، از منافعی برخوردارند: رفتارهای ما بهروزی‌شان را متأثر می‌کند و می‌تواند برایشان مفید یا زیان‌بار باشد. وقتی به سگ یا خوکی صدمه می‌زنیم، وقتی مرغ یا ماهیِ سالمونی را در اسارت نگاه می‌داریم، وقتی گوساله‌ای را برای گوشتش یا راسویی را برای پوستش می‌کشیم، بنیادی‌ترین منافعشان را به‌شدت نقض می‌کنیم. بااین‌حال، می‌توان جلوی تمام این زیان‌ها را گرفت. به‌وضوح این امکان وجود دارد که از پوشیدن چرم، شرکت در گاوبازی و گاوسواری، یا نمایشِ شیرهای محبوس در باغ‌وحش به کودکان، خودداری کنیم. بسیاری از ما همین حالا هم می‌توانیم مصرف خوردنی‌های حیوانی را کنار بگذاریم و همچنان سالم باشیم. همچنین، پیشرفت آینده‌ی اقتصادِ وگان هم امور را آسان‌تر خواهد کرد. از دیدگاهی سیاسی و نهادی، این امکان وجود دارد که حیوانات را صرفاً به چشم منابعی در خدمت خودمان نبینیم. اثر فرانچسکا ماچو این امر که حیوانات به گونه, ...ادامه مطلب

در پژوهش حاضر، مفهوم «قدرت» و سازوکارهای آن از منظر دو اندیشمند معاصر، «ادوارد سعید» و «میشل فوکو» مورد بررسی قرار گرفته است. هر دو متفکر در حوزه قدرت و سازوکارهای آن دارای نظریات و آرای مهمی هستند که بررسی دقیق این نظریات می‌تواند درک جدیدی از این مفهوم به وجود آورد. نگاه متفاوت فوکو و برداشت وی از سازوکارهای قدرت، حاوی نکات و مسائل بسیار مهمی است و همچنین نگرش سعید نسبت به قدرت نیز دارای ظرافت‌های نظری قابل‌توجهی است. محقق در این پژوهش با رویکردی توصیفی – تطبیقی و استفاده از تکنیک اسنادی، آثار مکتوب و غیرمکتوب دو اندیشمند را مورد مطالعه قرار داده و سپس به مقایسه آرا و نظریات آن دو مبادرت ورزیده است. پس از ارزیابی تطبیقی آرای متفکرین، نتایج تحقیق نشان می‌دهد که آن دو در مورد تعریف قدرت و مکانیسم‌های اعمال آن تا حدود زیادی هم‌نظر هستند، اما در رابطه با مسئله «عاملیت» و «مقاومت در برابر قدرت»، دارای نظریات متفاوتی نسبت به هم بوده و در این دو مورد شاهد اختلاف‌نظر میان آن‌ها هستیم., ...ادامه مطلب

حقیقت و ماهیت رابطۀ دین و قدرتِ سیاسی یکی از مسائل مهم در باب نظام فکر و عملِ سیاسیِ دورۀ ساسانی است. این پژوهش کوششی مقدماتی در ارزیابی دقیق‌ترِ رابطۀ پیچیده و چندلایۀ دین و سیاست در اندیشۀ سیاسی ایرانِ ساسانی با تحلیلِ تطبیقی رابطۀ دین و سیاست در کتاب عهد اردشیر و آرای ماکیاولی است. در این مقاله با روشی مقایسه‌ای و نیز با کاربست روش اسکینر در فهم منطق درونی متون، رسالۀ عهد اردشیر را با تمرکز بر انگاره‌های دینی-سیاسی آن در تطابق با آرای ماکیاولی در شهریار و گفتارها مورد مطالعه قرار دادیم. بررسی ما نشان می‌دهد که اگر «کارکردهایِ سیاسیِ دین»، «ضرورت بازآرائیِ دین» و «‌تقدم مصلحت بر اخلاق» در نگاه ماکیاولی به رابطه دین و سیاست را معیار قرار دهیم، عهد اردشیر متضمن تمامی این عناصر در نگاه به دین در سیاست است. از این‌رو می‌توان این اثر را دربردارندۀ طرحی نظری از چگونگی و دقایقِ رابطۀ دین و سیاست دانست. اردشیر در عمل و نظر از همان آغازِ یکداستان کردن ایرانیان به استفاده از ابزار دین و دقائق آن بدانسان که ماکیاولی سده‌ها بعد اندیشیده بوده است، اما به سبب فقدان مقدمات فکری و تاریخی، نمی‌توانسته همچون ماکیاولی نظریه‌پرداز دوران گذار باشد., ...ادامه مطلب

تاملی در گفت‌و‌گوی اخیر با دکتر سروش در باب نظریه‌ی دین و قدرت فرهاد شفتی این توفیق را داشتم که در اول فروردین ۱۴۰۰، در نشستی تصویری با دکتر سروش و جمعی از دین‌پژوهان، نکاتی نقادانه را با ایشان مطرح کنم. فایل صوتی این نشست که شامل گفتگوی، به ترتیب، , ...ادامه مطلب

اغلب از محافظه‌کاری -در کنار لیبرالیسم و سوسیالیسم- به عنوان یکی از سه ایدئولوژی‌ عمده قرن بیستم نام می‌برند. بسیاری در توصیف محافظه‌کاری ویژگی‌هایی همچون حفظ نظم موجود، بیزاری از تغییر و منف, ...ادامه مطلب

اگر عمری باشد، پس از این هیچ فضیلتی را هم‌پایه مهربانی با آدمیزادگان نمی‌شمارم. اگر عمری باشد، کمتر می‌گویم و می‌نویسم و بیشتر می‌شنوم و می‌خوانم. اگر عمری باشد، پس از این خویش را بدهکار هستی, ...ادامه مطلب

نیچه شاید اثر گذارترین فیلسوف در فلسفه معاصر باشد. مطمئنا یکی از دلایل آن درک عمیق او از وضعیت فکری و فرهنگی عصر خویش و مهمتر از آن از آینده تمدن و تفکر بشری است. او پیش و بیش از بسیاری از مت, ...ادامه مطلب

بعد از جلوس اولین کارش آن شد که شورشی را که در مصر برپا شده بود فرونشاند و در این کار نیز شدت عمل بی‌سابقه‌ای نشان داد. چنانکه هرودوت می‌گوید مصر ناچار شد، یوغ سنگین‌تری را برگردن گیرد و خشایارشا برادر کوچک خویش هخامنش را در آنجا ساتراپ کرد و فرصت پیدا کرد تا به حل مسئلهٔ بابل بپردازد. بابل نیز درین ایام چند دفعه کسانی سر به طغیان برداشته بودند و یکبار حتی زوپیر ساتراپ پیر و فاتح معروف بابل را نیز کشته بودند. خشایارشا، در بابل نیز در دفع شورش خشونت و قساوت سخت نشان داد، حتی می‌گویند بعد از تسخیر مجدد بابل هم معبد مردوک مورد اهانت و بیحرمتی گردید و هم شهر به غارت رفت. خشایارشا از شورش بابل بقدری آزرده شده‌بود که از آن پس عنوان شاه بابل را از القاب خود حذف کرد و خود را فقط شاه پارسی‌ها و مادی‌ها خواند  , ...ادامه مطلب