تاریخ وطن

مقاله حاضر درصدد بررسی پویایی‌های برآمده از پیمان آکوس بر بازدارندگی استرالیا و پیوند آن باقابلیت‌های ترکیبیِ ایالات-متحده در منطقه ایندوپاسیفیک در رویارویی با سیالیت محیط عملیاتی نوین است. پرسمان اصلی تحقیق حاضر آن است‌که چگونه استرالیا با پیمان آکوس نقش بازدارندگی را در منطقه انجام خواهد داد؟ این پیمان چه قابلیت‌ها و فرصت‌هایی به آن برای شکل دادن به محیط امنیتی خود می‌دهد؟ در فرضیه پژوهش استدلال می‌شود با تغییر پندار کشورهای شرق آسیا از تهدید چین، توافق آکوس با ایجاد قابلیت دفاعی برای تحول در راهبرد دفاعی و امنیتی استرالیا، این امکان را به آن می‌دهد تا با انطباق راهبردی با بازدارندگی بین‌دامنه‌ای ایالات‌متحده و بریتانیا، به مثابه یک قدرت دریایی با ناوگان مدرن ظهور کند و با فعال کردن دینامیزم قدرت در قالب مرکزیت در خوشه اقیانوسیه و قدرت پیوندی با شبکه امنیتی ایالات‌متحده در ایندوپاسیفیک به کنترل نظم از طریق بازدارندگی متعارف در برابر چین بپردازد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد توافق آکوس، با ایجاد هم‌افزایی بین حوزه‌های مختلف نظامی و غیرنظامی، تجهیز استرالیا به قابلیت‌های بازدارندگی هسته‌ای در آینده، نظم منطقه‌ای ایندوپاسیفیک را با گذار از «جغرافیای صلح» به «جغرافیای منازعه» در وضعیت تعادل نوسانی قرار داده و سبب کارکرد نظم در لبه آشوب می‌شود. برای تبیین پیامدهای پیمان آکوس برای بازدارندگی استرالیا طور خاص و برای امنیت و نظم این منطقه به طور عام از روش تحلیل محتوای داده‌های کیفی گردآوری شده از مهمترین اسناد دفاع ملی، اظهارنظرهای مقام‌های دولتی استرالیا و نیز تحلیل کارشناسان مسائل دفاعی شرق آسیا و مراکز مطالعاتی امنیتی استفاده‌شده است., ...ادامه مطلب

فارابی را بنیان گذار فلسفه در جهان اسلام می‌دانند. وی گفتمانی آمیخته از عقل یونانی، نقل اسلامی و خرد ایرانی ارائه نمود. این نوشتار واکاوی مولفه‌های ایرانی این گفتمان را موضوع تامل قرار داده است. در واقع کوشش نوشتار شناسایی چندوچون حضور و امتداد حکمت ایرانی در اندیشه معلم ثانی است. به باور ما، فارابی ایرانی‌اندیشی را در هستی‌شناسی، شناخت‌شناسی و سیاست‌اندیشی ویژه‌اش دنبال کرده است. پژوهش در تلاش برای مشابه‌یابی این سه مولفه گفتمان سیاسی فارابی در گفتمان خرد سیاسی ایرانی  است. در این میان می‌توان هستی‌شناسی را معادل سلسله فرشتگان به مثابه عامل پیوستگی آسمان و زمین، شناخت‌شناسی را در مرتبه بلند خرد و سیاست‌اندیشی را در جایگاه برجسته شاه آرمانی در اندیشه ایرانی سراغ گرفت. بازشناسی و بازخوانی مایه‌های ایرانی اندیشه سیاسی فارابی با بهره گیری از چارچوب نظری تبار‌شناسی  و در سه بخش هستی شناسی، شناخت‌شناسی و سیاست‌اندیشی به نگارش درآمده است., ...ادامه مطلب

صدانت جان دیویی و بازسازی پراگماتیسم جان دیویی و بازسازی پراگماتیسم نویسنده: سامی پیلستروم ترجمه: روح‌الله محمودی این مطلب از کتاب The Continuum Companion to Pragmatism ترجمه شده است. جان دیویی (۱۸۵۹-۱۹۵۲) را معمولا سومین پراگماتیست کلاسیک می‌دانند. اندیشه‌های او قلمرو گسترده‌ای دارند: از مسائل فلسفی سنتی در باب معرفت و پژوهش گرفته تا اخلاق، سیاست و آموزش. در میان پراگماتیست‌های قدیمی، دیویی بیشتر از همه به مسائل اجتماعی، سیاسی و آموزشی می­پرداخت. این را مقایسه کنید با چارلز سندرس پرس که ذهن علمی‌ای داشت و ویلیام جیمز که بیشتر به روانشناسی و دین متمایل بود. دیویی مقاله‌ای دارد به نام “پراگماتیسم پرس” که در سال ۱۹۲۳ میلادی به رشته‌ی تحریر درآمده است. او در این مقاله به طور خلاصه جیمز و پرس را با هم مقایسه می‌کند، و تفاوت‌های اساسی‌شان را می‌بررسد، مثلا این که ویلیام جیمز بر فرد تمرکز داشت و چارلز سندرس پرس بر جامعه تاکید می‌کرد. آنطور که دیویی به ما می‌گوید، پرس بیشتر از جیمز بر “متد فرایند (the method of procedure)“ تاکید می‌کرد. دیویی در مقاله‌ای دیگر (منتشره به سال ۱۹۲۲ میلادی) که جیمز و پرس را با هم مقایسه می‌کند، می‌گوید جیمز بیشتر “عالم علوم انسانی” بود و کمتر منطق‌دان، و او متد پراگماتیستی را هم بسط داد و هم محدود کرد. کار او در اعمال متد پراگماتیستی بر نظریه‌ی صدق باعث شد که این متد بسط یابد. اما تاکیدش بر پیامدهای خاص، و نه پیامدهای عمومی و کلی، متد پراگماتیستی را محدود کرد. مسائلی هست که در آن‌ها پرس و دیویی به یکدیگر نزدیک‌ترند تا به جیمز — مشخصا، جهت‌گیری جامعه‌محور پراگماتیسمشان و علاقه‌شان به پیشبرد معرفت علمی. اما، در باب مساله‌ای بنیادی مانند رئالیسم، دیو, ...ادامه مطلب

صدانت نوشتار فرهاد شفتی با عنوان «سه واژه‌ی کلیدی برای بازبینی فهم دینی: زن، زندگی، آزادی» سه واژه‌ی کلیدی برای بازبینی فهم دینی: زن، زندگی، آزادی فرهاد شفتی | ماهنامه‌ی کوچه، سال ۷، شماره ۴۴ نخستین بار که شعارِ “زن، زندگی، آزادی” را شنیدم، اگرچه می‌دانستم که خاستگاه این شعار به مراتب فراتر از بحث‌های دینی است، پیوند نزدیکی بین این سه واژه و بحث‌های معاصر در بازبینی فهم دینی یافتم. آنگونه که می‌بینم هر یک از این سه واژه، در کنار چندین پیام و دغدغه‌ی درخور توجه که با خود دارند، به یکی از جنبه‌های گران‌مایه‌ی فهم دینی نیز مربوط می‌شوند. در واقع این سه واژه را نماینده‌ی برخی از مهم‌ترین مباحث دین‌شناسی در این روزگار می‌بینم. در بسیاری از مباحث علمی،  تعدادی از کلیدواژه‌ها آنچنان نقش پررنگی در فرآیند تحلیل می‌یابند که رفته‌رقته به مدخل آن مباحث تبدیل می‌شوند. واژه‌ای که به عنوان مدخل یک بحث آرام‌آرام جای خود را باز می‌کند نقش موثری در انسجام آن بحث و تبیین اهمیت آن، و نیز در یافتن مسیرهای تحلیلی مناسب برای پرداختن به آن بحث دارد. در این نوشتار سعی من بر این است که پیوند این سه واژه را با مباحث امروزینِ آوردگاهِ فهم دینی به اختصار بیان کنم. به این شکل می‌کوشم که اندیشمندان و دانشمندان عرصه‌ی دین را به استفاده از این واژه‌ها و معنی و مفهوم آنها به عنوان مدخل‌هایی برای بازاندیشی فهم دینی فرابخوانم. در اینجا بنا ندارم که نظر خود را درباره‌ی موضوعات مطرح شده بیان کنم. این نوشتار تنها به منزله‌ی طرح مسأله است و بنای پاسخ‌گویی ندارد. از همین روی، در این نوشتار تنها به بیان کلّی عناوین مورد نظر بسنده می‌کنم و وارد مباحث جزیی و فنّیِ این عناوین نخواهم شد. نکته‌ی دیگر اینکه در , ...ادامه مطلب

صدانت درس‌گفتارهای بازخوانی کتاب نیروی حال اکهارت تُله با تدریس ایرج شهبازی شش سخنرانی، درباره “خودشناسی و زیستن در زمان حال”  در جلسات مربوط به “بازخوانی کتاب نیروی حال”، از اکهارت تُله، ایراد شده‌اند به شما تقدیم کردم که به لطف حق، با استقبال خیلی خوب علاقه‌مندان روبه‌رو شد. ازآن‌جاکه اندیشۀ «زیستن در زمان» حال مانند یک شمشیر دولبه است و می‌تواند آسیب‌های زیادی به بار بیاورد، لازم دیدم باز هم یادآوری کنم که همواره باید مراقب باشیم، به نام زندگی در زمان حال، از گذشته و آینده غافل نشویم. به همین سبب یک سخنرانی کوتاه را که در سال ۱۳۹۵ در پژوهشگاه علوم انسانی ارائه کرده‌ام، به شما تقدیم می‌کنم. هدف این سخنرانی آن است که تبیینی از زندگی در زمان حال به دست بدهد که با درس‌آموزی از گذشته و برنامه‌ریزی برای آینده تعارضی نداشته باشد. در آغاز بخش پنجم نیروی حال نیز به همین مسأله اشاره کرده‌ام، ولی در این‌جا، به تفصیل بیشتری، این موضوع مهم بررسی می‌شود. پیشاپیش به خاطر برخی مطالب تکراری در این سخنرانی از شما پوزش می‌طلبم، ولی باور دارم که این سخنرانی می‌تواند تکمیل‌کنندۀ مباحث پیشین باشد و به برخی از پرسش‌ها و نقدهای نظریۀ زیستن در زمان حال پاسخ بدهد. از کسانی که این هفت سخنرانی‌ را گوش‌ می‌کنند، خواهشمندم که کتاب‌های اکهارت تله را با دقت تمام بارها بخوانید و در آنها تأمل کنید. این سخنرانی‌ها به هیچ وجه شما را از آن کتاب‌های عمیق و ارزشمند بی‌نیاز نمی‌کنند. هدف این سخنرانی‌ها ارائۀ چارچوب اصلی اندیشۀ اکهارت تُله است و مطالب مهمی در لابه‌لای کتاب‌ها هست که در این سخنرانی‌ها نیامده‌اند. آثاری که پیشنهاد می‌کنم در کنار این سخنرانی‌ها، از آنها بهره ببرید، عبارتند از: ۱) آدمی دیگر (قدرت حا, ...ادامه مطلب

خروج امریکا از افغانستان مؤلفه‌ای مهم از بازگشت واشنگتن به استراتژی «بازموازنه» است، استراتژی که بر بسیج منابع در مناطق حیاتی جدید دلالت دارد. بازتوزیع قدرت در نظام بین‌الملل، امریکا را به بازتعریف منبع تهدید (از تروریسم به هژمونیک‌گرایی قدرت‌ها) و کانون تهدید (عمدتاً از آسیای غربی به آسیای شرقی) واداشته است. صعود چین طی سه دهه گذشته به اصلی‌ترین چالش هژمونی امریکا در آسیا-پاسیفیک تبدیل شده است. افزون‌براین، روسیه به‌واسطه گسترش‌گرایی استراتژیک در اروپا و ایران به‌دلیل فعال‌گرایی منطقه‌ای و هسته‌ای در خاورمیانه نیز چالش‌های هژمونی امریکا محسوب می‌شوند. پرسش اصلی آن است که امریکا برپایه چه اهداف و دلایل استراتژیک به خروج از افغانستان مبادرت کرده است؟ فرضیه آن است که دلیل و هدف اصلی که امریکا را به خروج از افغانستان برانگیخته، مواجهه موقعیت هژمونیک آن با افزایش نفوذ چین به‌عنوان بالاترین اولویت و سپس روسیه و درنهایت ایران است. هدف مقاله، آن است تا خروج امریکا از افغانستان را درچارچوب بازموازنه‌سازی تحلیل کند که مستلزم شناخت متغیرهای بین‌المللی و متضمن ارزیابی پیامدهای منطقه‌ای بازموازنه‌سازی ازمنظر امریکا است. روش تحقیق از نوع توصیفی، تحلیلی است و براساس رهیافت ساختاری و نظریه نورئالیسم تهاجمی، بازتاب سیاست بازموازنه امریکا در خروج از افغانستان تبیین می‌شود., ...ادامه مطلب

چرا جوامع باز تاب‌آوری بیشتری در برابر بحران‌ها دارند؟ امید قائم‌پناه داگلاس نورث در کتاب «خشونت و نظم‌های اجتماعی» کشورهای دسترسی باز و دسترسی محدود را از هم تفکیک می‌کند و بر آن است که شاید اصلی‌ترین عامل توسعه‌یافتگی یا توسعه‌نیافتگی کشورها را در, ...ادامه مطلب

مجازات، بازدارندگی، و تربیت اخلاقی دکتر سید حسن اسلامی اردکانی [۱] هر نظام اجتماعی برای پایایی خود نیازمند قوانین بازدارنده است که بخشی از آن‌ها در قالب قوانین کیفری جلوه‌گر می‌شود. بدون قوانی, ...ادامه مطلب

۱۱ آذرماه ۱۳۹۸، امیرحسین ترکاشوند، نویسنده کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر(ص)» و محمدعلی وطن‌دوست، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد طی مناظره و گفت‌وگوی علمی تحت عنوان «حدود شرعی حجاب؛ بازخوان, ...ادامه مطلب

اهداف انگلستان از تشکیل «پلیس جنوب» چه بود؟ اين استعمارگر چگونه با «بازی بزرگ» ایران را پاره‌پاره کرد؟ رقابت‌های ابرقدرت‌ها در شرق جهان در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم،مفهومی را پدید آورد به نام بازی بزرگ.دستاورد بازی بزرگ برای ایران،جدایی بخش‌های زیادی از سرزمین پهناور ما بود.جالب اینکه در تمام این بازی، انگلستان ذی‌نفع بود و حضور مستقیم داشت.شاید با حرکت دول غربی به سمت شرق، که به باور بسیاری ناشی از ذات جهان‌گیر نظام سرمایه‌داری است، حاکمین شرقی تصور نمی‌‌کردند که روزی این استعمارگران، تکیه برجای آنان بزنند. همچنان‌که وقتی انگلیسی‌ها به خاورمیانه و آسیا روی آوردند، کمتر کسی فکر می‌نمود که روزگاری خارج شدن این استعمارگرا,انگلستان؟ ...ادامه مطلب