صدانت «اخلاقباوری» و «قیّمسالاری»: امکان یا امتناع تحدید آزادیهای فردی؟ «اخلاقباوری» و «قیّمسالاری»: امکان یا امتناع تحدید آزادیهای فردی؟ سید محمد حسینی [۱] محمد یوسفزاده [۲] حسین دباغ [۳] چکیده «قیّمسالاری اخلاقی» به چه معناست و چه تقریرهایی از آن میتوان داشت؟ «قیّمسالاری» چه ربط و نسبتی با «اخلاقباوری» دارد و وجوه افتراق و اشتراکش با آن چیست؟ در «قیّمسالاری»، دستکم در نسخۀ کلاسیک آن، تلاش بر این است که از اضرار شخص به خود جلوگیری شود نه لزوماً اضرار وی به دیگران. اما در «اخلاقباوری» تلاش بر این است که از ارتکاب اَعمال «اخلاقگریز/ غیراخلاقی» که جامعه آن را ناپسند تلقی میکند جلوگیری شود و، دستکم مطابق برخی از قرائتها، حتی باید چنین اَعمالی را جرمانگاری کرد. روشن است که در هر دو تلقی، «آزادیِ» افراد مآلاً دستخوش تغییر و تحدید خواهد شد. اما پرسش این است که کدامیک از این دو نگاه، موجه و معقول است تا دولتها و/ یا حکومتها آن را در سیاستگذاریها و قانونگذاریهایشان بهکار گیرند؟ ما در این مقاله استدلال خواهیم کرد که «اخلاقباوری» ناموجه است و بهکاربستن آن برای تحدید «آزادیِ» شهروندان نامعقول. برای نشاندادن این امر، در وهلۀ نخست ایدۀ «قیّمسالاری» را شرح و تبیین میکنیم و انواع «قیّمسالاری» را بر میشمریم، سپس به «اخلاقباوری» میپردازیم و نقد آن را در دستور کار قرار خواهیم داد. در پایان استدلال خواهیم کرد که «اخلاقباوری» بر بنیان استواری قائم نشده است. . . منتشر شده در نشریه تأملات فلسفی دوره ۱۳، شماره ۳۰، صفحه ۳۳۵-۳۷۶، شهریور۱۴۰۲ دریافت فایل PDF این مقاله . . کلیدواژهها: قیّمسالاری، اخلاقباوری، الزام قانونی اخلاق، اخلاقیات، اخلاقباوری قانونی، اخلا, ...ادامه مطلب
صدانت نسبت سنجی انواع خداناباوری با خداناباوریهای دوستانه و غیردوستانه؛ با نگاهی به نظریه ویلیام رو نسبت سنجی انواع خداناباوری با خداناباوری های دوستانه و غیردوستانه؛ با نگاهی به نظریه ویلیام رو نویسنده: هادی حکیم شفایی در این نوشتار، ابتدا مدل او را در تبیین مفهوم خداناباوریِ دوستانه و غیردوستانه به شرح زیر می آوریم و سپس با طرح سه نوع خداناباوری بر اساس منشاء باور، امکان و میزان گرایش هر یک از انواع خداناباوری به خداناباوری دوستانه و غیردوستانه را بررسی خواهیم نمود و فرضیه هایی ارائه خواهیم کرد. طبق مدل ویلیام رو، خداناباوری را بر اساس درجه گشودگی آن به خداباوری می توان به سه دسته تقسیم نمود: ۱_ خداناباوری غیردوستانه unfriendly atheism ۲_ خداناباوری بی تفاوت indifferent atheism ۳_ خداناباوری دوستانه friendly atheism خداباوری را هم بر اساس ویژگی ها و درجه سیطره ی خدا بر عالم، به دو دسته می توان تقسیم کرد: ۱_ خداباوری موسع broad theism ۲_ خداباوری مضیّق narrow theism خداناباوری غیردوستانه، نوعی فهم از هستی است که هر گونه موجود قدسی و ماورایی را انکار می کند و باور به هر نوع مفهوم از خدا را ناموجه می داند. خداناباوری بی تفاوت، بیشتر، یک وضعیت روانشناختی است که فرد متعلق به آن، میان خداناباوری دوستانه و خداناباوری غیردوستانه، موضع خاصی ندارد و بی تفاوت است. خداناباوری دوستانه، نوعی فهم از هستی است که به وجود خدا باور ندارد اما در عین حال معتقد است نوع خاصی از خداباوری می تواند موجه باشد و باورمندان به نوع خاصی از خدا در باور خویش، صاحب مبنا هستند. پس در این تقسیم بندی، تعبیر دوستانه یا غیردوستانه، ارتباطی به رفتار دوستانه یا غیردوستانه ندارد. یک فرد متعلق به خداناباوری غیردوس, ...ادامه مطلب
صدانت درسگفتارهای خداباوری و خداناباوری، علم و دین در فلسفهٔ ویتگنشتاین از زهیر باقری نوعپرست زهیر باقری نوعپرست: نگرش ویتگنشتاین به خداباوری و خداناباوری با اغلب فیلسوفان متفاوت است و همچنین جایگاهی که او برای علم و دین در زندگی بشر قائل است با نگاههای رایج در مورد این دو پدیده تفاوتهای اساسی دارد. از این رو، اگر مایلید به شکلی کاملاً جدید و متفاوت به خدا، دین و علم بنگرید این درسگفتارها به شما توصیه میشود. در این جلسات به جایگاه دین،خدا و علم در فلسفهٔ ویتگنشتاین میپردازیم. این درسگفتارها بر مبنای کتابی است که به زبان انگلیسی نوشتهام و در دست چاپ است. این درسگفتارها به زبان انگلیسی است و زیرنویس فارسی دارند. ۱- جلسهٔ اول: دین و علم در این جلسات قرار است درمورد نگرش ویتگنشتاین به دین، خداباوری و علم و طبیعتگرایی بپردازیم. در این ویدیو که نخستین ویدیو از این مجموعه است به بررسی امکان ارائهٔ تعریفی از دین میپردازم و سپس با بررسی متون برجای مانده از ویتگنشتاین به برخی از عناصر مشترک میان ادیان اشاره خواهیم کرد و آنها را بررسی خواهیم کرد. در این جلسه به رساله منطقی فلسفی و درسگفتارهایی در باب باور دینی نیز خواهم پرداخت. ۲- جلسهٔ دوم: جادو و مناسک در جلسهٔ گذشته به جایگاه دین در رسالهٔ منطقی فلسفی و درسگفتارهایی در باب باور دینی ویتگنشتاین پرداختیم، در این جلسه به «اشاراتی در پیرامون شاخهٔ زرین فریزر» است. این ملاحظات شامل نقدهایی است که ویتگنشتاین علیه جیمز فریزر و تصوراتش در مورد جادو، مناسک و دین طرح میکند. با بررسی این متن، تمایز میان علم و دین در فلسفهٔ ویتگنشتاین متاخر مشخصتر میشود. ۳- جلسهٔ سوم: بازی زبانی در این ویدیو ابتدا به مفهوم زبان در فلسفهٔ ویتگنشتای, ...ادامه مطلب
صدانت ویلیام جیمز و تبیین تکاملی باور نوشتهی لوئیس مناند نوشتهی لوئیس مناند[۱] ترجمهی روح الله محمودی این مطلب از بخش ۴ فصل ۱۳ کتاب The Metaphysical Club نوشتهی لوئیس مناند انتخاب و ترجمه شده است. انتخاب عنوان از مترجم است. پرگماتیسم توضیح میدهد که مردم چطور فکر میکنند – چطور به عقاید میرسند، باورها را شکل میدهند، و فرایند تصمیمگیریشان چگونه است. چطور میشود که ما تصمیم میگیریم فلان کار را بکنیم وقتی میتوانیم کار دیگری هم بکنیم؟ دشوار میتوان به این پرسش پاسخ داد، زیرا زندگی آکنده از انواع بسیار زیادی از انتخابها است، و نمیتوان انتظار داشت که تبیین واحدی برای همهی این انتخابها وجود داشته باشد… . . دریافت فایل PDF کامل این مقاله . . [۱] Louis Menand ویلیام جیمز و تبیین تکاملی باور نوشتهی لوئیس مناند وحید حلاج , ...ادامه مطلب