تاریخ وطن

حمله نظامی روسیه به اوکراین پیامدهای عمیقی نه تنها برای اروپا و جهان، بلکه برای خاورمیانه در برداشته‌است. روابط سیاسی-امنیتی ایران و روسیه هم از این جنگ تاثیر پذیرفته است. رویکرد ایران در برابر جنگ اوکراین از دو نظر مهم است. نخست، جهت‌گیری ایران در این جنگ اوکراین بر روابط دو کشور تأثیر می‌گذارد. دوم، این موضوع بر جایگاه ایران در نظام بین‌الملل نیز تأثیرگذار است. پرسش اصلی این نوشتار این است که« رفتار ایران در مورد جنگ اوکراین چگونه بوده و چه تأثیری بر روابط آن با روسیه داشته ‌است؟» فرضیۀ نویسندگان این است که« رویکرد ایران در مورد جنگ اوکراین احتیاط‌آمیز بوده است، یعنی از یک‌سو حملۀ روسیه به اوکراین را محکوم نکرده، از سوی دیگر از آن پشتیبانی هم نکرده‌است». این سیاست با هدف حفظ و ادامۀ روابط دو کشور دنبال شده است. نویسندگان در این نوشتار براساس چارچوب نظری واقع‌گرایی نوکلاسیک به بررسی رویکرد جمهوری اسلامی ایران در برابر جنگ اوکراین و تأثیر آن بر روابط ایران با روسیه می‌پردازند. یافته‌های این پژوهش نشان میدهد که تهران جنگ اوکراین را عاملی برای بهبود و توسعه روابط با مسکو یافته است. ولی سرشت این روابط به طور اساسی تغییر نمی‌کند. از دیدگاه ایران، محرک‌ها و ارکان اصلی روابط با روسیه پایدار است. روسیه یکی از مهمترین شریکان ژئوپلیتیکی ایران است و رویکرد استراتژیک در روابط با آن دنبال کرده‌است. روش این پژوهش کیفی با رویکرد توصیفی- تحلیلی است., ...ادامه مطلب

جنگ ژئواکونومیک به رقابت آمریکا و چین در چهارچوب طرح‌های ابتکاری زیرساختی اشاره دارد که به خاطر ابعاد ژئوپلیتیک و تعیین‌کننده آن جنبه تقابلی پیداکرده است. ازنظر آمریکا و غرب ابتکار کمربند و راه چین یک خیزش تهاجمی بود که موفقیت آن می‌توانست برتری آن‌ها در نظم اقتصادی بین‌الملل را با چالش روبرو کند؛ بنابراین طرح‌های زیرساختی بزرگی را در دستور کار قراردادند تا گسترش نفوذ چین را کنترل کنند. بر همین مبنا در پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیلی – تبیینی و با استفاده از منابع مکتوب و اینترنتی به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم که «جنگ ژئواکونومیک آمریکا و چین چه تأثیری بر نظم اقتصادی بین‌المللی خواهد گذاشت؟» فرضیه مطرح‌شده بیان می‌دارد که «باوجوداینکه ابتکار کمربند و راه قدرت اقتصادی و تجاری چین و نفوذ اقتصادی این کشور را گسترش داده؛ ولی با توجه به برتری فعلی آمریکا و غرب و توان بازدارندگی طرح‌های ابتکاری ارائه‌شده از سوی آن‌ها، درنهایت این جنگ ژئواکونومیک باعث افول نظم بین‌الملل لیبرال نشده است». بررسی‌ها نشان می‌دهد با توجه به اهداف و اهمیت طرح‌های ابتکاری ارائه‌شده توسط آمریکا و غرب و تسلط آن‌ها بر اقتصاد و تکنولوژی جهانی و نیز مشکلات ساختاری چین و اختلاف با همسایگان درنهایت غرب برتری خود را در نظم اقتصاد بین‌الملل حفظ خواهد کرد., ...ادامه مطلب

پژوهش حاضر، کنکاشی در تاریخ تفکر سیاسی ایران معاصر از مسیر به‌کارگیری رهیافتی نوین به‌قصد گشودن دریچه‌ای جدید در جهتِ تنویر ابعادی از تحولات معنایی مفهوم‌ها و دلالت‌های سیاسی آن در ایران معاصر است. چارچوب نظری به کار گرفته ‌شده در این پژوهش، تاریخ مفاهیم راینهارت ‌کوزلک است که محصول لحاظ کردن تحول چرخش زبانی در درون علوم تاریخی است. بر این اساس، پژوهش حاضر می‌کوشد تاریخ تحول معنایی مفهوم انقلاب به‌عنوان یکی از محوری‌ترین مفاهیم موجود در تفکر سیاسی ایران معاصر را مورد بررسی قرار دهد تا بر مبنای آن به دریافتی از چگونگی تولد اسلام سیاسی در ایران معاصر نائل گردد. پرسش اصلی پژوهش آن است که چگونه ورود و تحول معنایی مفهوم انقلاب به درون نظام مفاهیم اسلام شیعی به تحول معنایی سایر مفهوم‌های پیشین انجامید. فرضیه‌ای که مطرح می‌شود این است که در عصر جدید با شکل‌گیری میدان معنایی جدید و ورود مفهوم‌های جدیدی نظیر انقلاب به درون نظام مفاهیم شیعه، لایه‌های معنایی جدیدی به مفاهیم‌ اساسی شیعه نظیر اجتهاد، انتظار و تقیه افزوده شد. این تحول معنایی در نظام مفهوم‌ها، یک دگردیسی در درون الهیات شیعه را رقم زد که منجر به تولد «اسلام سیاسی» در ایران معاصر شد., ...ادامه مطلب