تاریخ وطن

صدانت وبینار «نقد و بررسی برنامه زندگی پس از زندگی» با حضور حسین بیات نخستین وبینار مجموعهٔ ناقد فراسوی تجربه‌های عجیب؛ نقد و بررسی برنامه زندگی پس از زندگی به همت موسسه فرهنگی صدانت ناقد: حسین بیات (کارشناس ارشد منطق و دکترای فلسفه علم، مدرس و پژوهشگر تفکر نقادانه، مدیر موسسه خانه آشنا) جمعه، ۱۷ فروردین ۱۴۰۳ مشاهده در یوتیوب شنیدن در انکر | اسپاتیفای | کست‌باکس دریافت صوت به صورت مستقیم وبینار «نقد و بررسی برنامه زندگی پس از زندگی» با حضور حسین بیات امید قائم پناه , ...ادامه مطلب

صدانت معرفی و بررسی کتاب «فراز و فرود ملت‌ها» با حضور جعفر خیرخواهان و علی حسین صمدی مَنسِر اولسون در سال ۱۹۳۳ در گراند فورکس داکوتای شمالی متولد شد. والدین او کشاورزانی مهاجر از نروژ بودند. طی این دوران، سرمایه‌گذاری‌های عمومی دولت در مؤسسات آموزشی از قبیل دانشگاه داکوتای شمالی در گراند فورکس و کالج کشاورزی داکوتای شمالی (محل تحصیلات کارشناسی اولسون) امکان تحرک اجتماعی را برای همگان فراهم می‌آورد. دستاوردهای دانشگاهی درخشان اولسون و هیجان جوشانش نسبت به اندیشه‌های نو، او را از گمنامی داکوتای شمالی بیرون کشید. اولسون برنده بورس تحصیلی معروف رودِز برای ادامه تحصیل در دانشگاه آکسفورد شد، در ۱۹۶۳ دکترای اقتصادش را از هاروارد گرفت و در دانشگاه پرینستون استادیار شد. چهار سال بعد او به معاونت و دستیاری وزیر سلامت، آموزش و رفاه آمریکا رسید. او در سال ۱۹۶۷ نخستین شاهکارش کتاب “منطق کنش جمعی” را منتشر کرد. در هجده سال بین انتشار کتاب‌های “منطق کنش جمعی” و “فراز و فرود ملت‌ها” اولسون به دانشگاه مریلند نقل مکان کرد و به شخصیتی مهم در میان اقتصاددانان بدل شد. سرانجام اولسون در فوریه ۱۹۹۸ پس از بنیان نهادنِ رویکردی نو در اقتصاد سیاسی در گذشت. اینک پس از ۴۰ سال از نگارش کتاب “فراز و فرود ملت‌ها”، این اثر مهم منسر اولسون به زبان فارسی برگردانده شده است. محمد فاضلی و جعفر خیرخواهان، مترجمان این کتاب هستند و انتشارات روزنه آن را عرضه کرده است. نیمه اسفند ماه ۱۴۰۲ ، هفتاد و چهارمین جلسه از نشست‌های گفتار و اندیشه (شیراز) به همت حزب اتحاد ملت ایران اسلامی (فارس) به معرفی و بررسی این کتاب با حضور دکتر جعفر خیرخواهان (مترجم کتاب) و دکتر علی حسین صمد, ...ادامه مطلب

صدانت سخنرانی حسین هوشمند با عنوان «حقوق بشر به‌مثابۀ مشروعیّت سیاسی» حسین هوشمند حقوق بشر به‌مثابۀ مشروعیّت سیاسی* برای دریافت صوت این سخنرانی اینجا کلیک کنید گفتگوها و مناقشات جدی و پردامنه‌ای که منجر به تدوین بیانیۀ جهانی حقوق‌ بشر ۱۹۴۸ شد، نشان می‌دهد که هدف اولیۀ این بیانیه ـ که نهایتاً مورد توافق تمام اعضاء قرار گرفت ـ طرح و تأمین تمهیداتی برای جلوگیری از وقوع مجدد نسل‌کشی و قتل‌ عام‌هایی بود که در خلال جنگ جهانی دوم رخ داد ۱. همان‌طور که ژاک ماریتین (Jacques Maritain)- در مقدمه‌ای بر «بیانیۀ جهانی حقوق بشر» می‌نویسد: «(نکتۀ اساسی که مدّ نظر اعضاء دخیل در تدوین بیانیۀ جهانی حقوق بشر ۱۹۴۸ قرار داشت) ابتناء [حقوق بشر] بر ایده‌های نظری مشترک نبود؛ بلکه هدف آن‌ها نیل به زمینه‌های مشترک برای اقدام عملی بود (برای جلوگیری از نسل‌کشی/نقص سیستماتیک حقوق بشر). اعضاء به دنبال دستیابی به برداشت واحدی از حقیقت جهان، انسان و معرفت نبودند؛ بلکه به دنبال توافق بر مجموعه‌ای از ضوابط و استانداردها به‌منزلۀ رهنمودهایی برای عمل (action) بودند.» پیش از تصویب بیانیۀ جهانی حقوق ‌بشر در سال ۱۹۴۸، دولت‌ها با قوه قهریۀ محض با شهروندان خود رفتار می‌کردند؛ اما پس از تصویب بیانیه مذکور، تأمین حقوق‌ اساسی شهروندان به‌عنوان یکی از مبانی ضروری برای مشروعیّت نظام‌های سیاسی قلمداد شد. اکنون هر نظام سیاسی، مکلّف است تا حقوق اساسی تمام شهروندانش – فارغ از منزلت اجتماعی، نژادی، قومی و دینی – را تأمین کند. این مشروعیّت اخلاقی و سیاسی دولت، تنها به‌واسطۀ نقص سیستماتیک حقوق بشر از آن سلب خواهد شد. در چارچوب استانداردهای حاکم بر روابط بین‌الملل، هنگامی که یک رژیم سیاسی فاقد مشروعیّت شد، مصونیّت نیز, ...ادامه مطلب

صدانت دلالت معجزه بر نبوت؛ مناظره مکتوب حجت‌الله نیکویی و حسین سوزنچی آنچه در پی می‌آید متن گفتگویی پر چالش میان حجت‌ الله نیکویی و حسین سوزنچی درباره یکی از مباحث دشوار در کلام اسلامی، یعنی معجزه و دلالت آن بر صدق دعوی نبوت است. پیداست که این موضوع به طور طبیعی در سه مرحله انجام می‌شود: مرحله ی اول تعریف معجزه، مرحله دوم تشخیص یا تصدیق معجزه، و بالاخره مرحله سوم نحوه دلالت معجزه است. مدعای حجت‌ الله نیکویی در این گفتگو این است که اولا متکلمان اسلامی معجزه را به گونه‌ای تعریف می‌کنند که تشخیص یا تصدیق آن امکان‌پذیر نیست و همین چالشی بزرگ را بر سر راه اثبات نبوت از طریق معجزه قرار می‌دهد. ثانیا و مهمتر از آن این است که اصولا انجام معجزه توسط مدعی نبوت به هیچ وجه مدعای او را اثبات یا تایید نمی‌کند. حسین سوزنچی در هر دو مورد نظرشان متفاوت است و به تبع اکثر متکلمان اسلامی هم معجزه‌ را قابل تشخیص و تصدیق می‌دانند و هم معتقدند که معجزه دلالت بر نبوت می‌کند. این گفتگو به همت و تلاش جناب صادق گودرزی مدیر کانال تلگرامی نبرد اندیشه‌ها صورت گرفته است. این گفتگو ادامه دارد و به تدریج در دسترس‌ عموم پژوهشگران و علاقمندان قرار خواهد گرفت. . . دلالت معجزه بر نبوت؛ مناظره مکتوب حجت‌الله نیکویی و حسین سوزنچی   قسمت اول، حسین سوزنچی قسمت اول، حجت‌الله نیکویی قسمت دوم، حسین سوزنچی قسمت دوم، حجت‌الله نیکویی قسمت سوم، حسین سوزنچی قسمت سوم، حجت‌الله نیکویی قسمت چهارم، حسین سوزنچی قسمت چهارم، حجت‌الله نیکویی قسمت پنجم، حسین سوزنچی قسمت پنجم، حجت‌الله نیکویی قسمت ششم، حسین سوزنچی قسمت ششم، حجت‌الله نیکویی . . دلالت معجزه بر نبوت؛ مناظره مکتوب حجت‌الله نیکویی و حسین سوزنچی رضا ایرانمنش , ...ادامه مطلب

صدانت نوشتار حسین دباغ با عنوان «جنگ حماس و اسرائیل: یک تحلیل اخلاقی» جنگ حماس و اسرائیل: یک تحلیل اخلاقی حسین دباغ *برای بلاگ انجمن فلسفی آمریکا ارائه یک تحلیل جامع از جنگ و نزاع دراز­دامن بین اسرائیل و حماس متضمن در نظر آوردن عوامل تاریخی و سیاسی در کنار ملاحظات فلسفی و اخلاقی است. بروز خشونت آشکار از هر دو سو به اختلاف نظرهای بنیادین در مورد ماهیت عدالت و دولت، مشروعیت مقاومت در برابر اشغالگری، و شاید مهم تر از بقیه مفهوم “قربانی بودن” بر می­گردد. حماس فلسطینیان را قربانی سرکوب استعماری می­داند و مقاومت خشونت آمیز خود را به عنوان ابزاری برای مقابله موجه می­پندارد. در مقابل، اسرائیل نیز یهودیان را قربانی ظلم سیستماتیک تاریخی می­داند و اشغال غیرقانونی و گسترش قلمرو خود را توجیه می­کند. حقوق بین‌الملل بشردوستانه چارچوبی معقول برای ارزیابی رفتار طرف­های دخیل در جنگ ارائه می‌کند. در حالی که این چارچوب، یک مبنای قانونی برای ارزیابی خصومت ها فراهم می کند، بررسی اخلاقی آن حقایق مهمی را آشکار می­کند. جنگ‌ها نه تنها قساوت‌های بیشماری را آشکار می­کنند و افراد بی­گناه بسیاری را به قربانی می­گیرند، بلکه برخی مفاهیم مهم اخلاقی را نیز قربانی می­کنند. یکی از این مفاهیم که عموما در میان جنگ­ها نادیده گرفته می­شود مفهوم «بی‌گناهی» است. جنگ‌ها اغلب از اختلافات ریشه‌دار، ایدئولوژی‌های متفاوت یا اختلافات سرزمینی ناشی می‌شوند، با این حال حقوق بین‌الملل بشردوستانه تلاش می کند در میان تمام اختلافات بر جهانی بودن کرامت انسانی و ارزش ذاتی انسان صحه بگذارد و رشته‌ای از انسانیت مشترک را میان دو طرف درگیر در جنگ برقرار نگاه دارد. این پیوند مشترک به‌ویژه در هنگامه خصومت­ها مهم­تر هم می‌شود , ...ادامه مطلب

صدانت نشست نقد و بررسی کتاب «اخلاق نوشتن» اثر حسین معصومی همدانی نشست نقد و بررسی کتاب «اخلاق نوشتن» اثر حسین معصومی همدانی غزاله صدر منوچهری (خبرنگار هم‌میهن): به‌تازگی کتاب «اخلاق نوشتن»، نوشته حسین معصومی ‌همدانی به همت انتشارات «فرهنگ معاصر» راهی بازار کتاب شده است. معصومی ‌همدانی با گردهم‌آوردن ۱۶مقاله -چه ترجمه و چه تألیف- پیرامون مقاله‌ «اخلاق نوشتن» گایتانو سالوه‌مینی، مورخ و سیاستمدار ایتالیایی (۱۹۷۵-۱۸۷۳) بستری برای اندیشیدن به مسائل اساسی نوشتن، ترجمه و ویراستاری فراهم کرده است که در روزگار گسترش و غلبه‌ فضای مجازی و کیبورد بر فضاهای سنتی و قلم، برای زبان فارسی و اندیشه‌ورزان بسیار مغتنم است. نشست هفتگی مرکز فرهنگی شهر کتاب در روز سه‌شنبه یازدهم بهمن‌ماه به نقد و بررسی کتاب «اخلاق نوشتن» اختصاص داشت و با حضور حسین معصومی‌ همدانی، استاد تاریخ علم و عضو فرهنگستان ادب و زبان فارسی، ضیاء موحد، استاد فلسفه و منطق، علی صلح‌جو، ویراستار و نویسنده، هومن پناهنده، مترجم و ویراستار و امید طبیب‌زاده، زبان‌شناس و مترجم برگزار شد. . . فیلم سخنان ضیاء موحد در این نشست: یوتیوب | آپارات فیلم سخنان علی صلح‌جو در این نشست: یوتیوب | آپارات فیلم سخنان هومن پناهنده در این نشست: یوتیوب | آپارات فیلم سخنان امید طبیب‌زاده در این نشست: یوتیوب | آپارات فیلم سخنان حسین معصومی همدانی در این نشست: یوتیوب | آپارات . . مشکل زبان فارسی امروز فکری و اجتماعی است علی‌اصغر محمدخانی، معاون فرهنگی شهرکتاب: معصومی‌ همدانی از مفاخر و نوادر روزگار ماست. عمق و گستره دانش و پژوهش او در حوزه‌ تاریخ علم، فلسفه و ادبیات زبانزد اهل فرهنگ است و همه با ریزبینی‌ و تیزبینی، دقت ‌نظر و درست‌نویسی او آشنا هستند. او, ...ادامه مطلب

صدانت نوشتار «دفاع از “اصالت فرهنگ” ملکیان» به قلم حسین حسینی دفاع از “اصالت فرهنگ” ملکیان به قلم حسین حسینی استاد ملکیان هم مثل هر متفکر دیگری قابل نقد است و تبعا نمی‌توان همه‌ی آرای ایشان را دربست پذیرفت یا یکسره رد کرد. خودشان هم نشان داده‌اند که مدافع نقد و نقادی‌اند و چنین رویکردی را در آثارشان می‌بینیم. در این نوشته‌ی کوتاه به توضیح نظریه “اصالت فرهنگِ” استاد ملکیان و دفاع از آن می‌پردازم. در نوشته‌های بعدی امیدوارم نقدهایی هم که به آرای ایشان به نظرم می‌رسد، مطرح کنم. برای نمونه، با جبرگرایی ایشان مخالفم و به نظرم، این جبرگرایی با تمام پروژه فکری ایشان مانند اصالت فرهنگ، عقلانیت و معنویت یا دغدغه‌ی اصلاح‌گری فردی و اجتماعی در تضاد جدی است. در ابتدا باید گفت که ملکیان به هیچ وجه کار سیاسی یا اقتصادی را کم‌اهمیت نمی‌داند. اصلا مگر می‌شود سیاست و اقتصاد را دست‌کم گرفت و به زندگی خود ادامه داد؟ سیاست است که روابط داخلی و خارجی مربوط به قدرت را سامان می‌دهد و تاثیر آن در زندگی هر روز ما غیر قابل انکار است. اقتصاد هم چه در جنبه‌ی فردی و چه در بُعد اجتماعی آن امری حیاتی است. بدون پول، خوراک، پوشاک و سقفی که بالای سرمان باشد، یک روز هم شاید نتوان زیست و مطمئنا استاد ملکیان هم از این امور حیاتی غافل نبوده و نیست و نمی‌تواند باشد. ایشان در واقع، منتقد “اصالتِ” سیاست یا “اصالتِ” اقتصاد است؛ یعنی این تصور نادرست که با تغییر رژیم‌های سیاسی یا اقتصادی، همه چیز درست می‌شود. اما تجربه‌های تاریخی، بارها نشان داده است که کارهای صرفا سیاسی، همواره پُرهزینه و کم‌نتیجه بوده است. برای نمونه، بسیاری از چریک‌هایِ چپ که می‌دانستند در , ...ادامه مطلب

صدانت مقاله حسین دباغ با عنوان «مولانا و عشق بی ادب» مولانا و عشق “بی ادب”: چرا تلقی مولانا از عشق می تواند اخلاق سوز باشد؟ حسین دباغ انتشار اولیه در نشریه حیات معنوی/ سال چهارم/ شماره یازدهم/ بهار ۱۴۰۱ آیا عشق ضرورتا آدمی را اخلاقی تر می کند؟ آیا در ساختار عشق عنصری نهفته است که ضرورتا توانایی اخلاقی زیستن را فراهم می کند؟ به نظر می رسد پاسخ مولانا مثبت باشد. نه تنها آدمیان که حتی شاید حیوانات به باور او با عشق بدل به موجودات اخلاقی تری می شوند. من در این نوشته استدلال می کنم که تقریر مولانا از یک تعارض رنج می برد. او از یک طرف عشق را درمان خودخواهی ما آدمیان می داند که “اخلاق ساز” است ولی از طرفی دیگر وقتی از عالم انسانی ارتفاع میگیرد و عشق را امری الهی قلمداد می کند خاصیت ویرانگری عشق “اخلاق سوز” می شود. پر بیراه نخواهد بود اگر ادعا کنیم که در نزاع میان عقل و عشق، مولانا در چندین جا صراحتا عشق را بالاتر می نشاند. چه آنجا که در داستان بایزید عقل در مقابل عشقِ به حق آواره می شود و کرنش می کند: نقل آمد عقل او آواره شد صبح آمد شمع او بیچاره شد عقل چون شحنه‌ست چون سلطان رسید شحنهٔ بیچاره در کنجی خزید عقل سایهٔ حق بود حق آفتاب سایه را با آفتاب او چه تاب چه آنجا که از استعاره خانه مرغ و مهمانی اشتر در مثنوی و دیوان شمس استفاده می کند و خانه عقل با ورود عشق ویران و خراب می شود: چون به خانه مرغ اشتر پا نهاد خانه ویران گشت و سقف اندر فتاد خانهٔ مرغست هوش و عقل ما هوش صالح طالب ناقهٔ خدا و از بهر مرغ خانه چون خانه‌ای بسازی اشتر در او نگنجد با آن همه درازی آن مرغ خانه عقل است و آن خانه این تن تو اشتر جمال عشق است با قد و سرفرازی اما در نزاع میان اخل, ...ادامه مطلب

تا دلِ هرزه‌گردِ من، رفت به چینِ زلفِ او زان سفرِ درازِ خود، عزمِ وطن نمی‌کند (حافظ) یکی از دل‌مشغولی‌های بسیاری از فیلسوفان جدید بحث از «دیگری» و رابطه با او است. این دغدغه بیشتر میان فیلسوف, ...ادامه مطلب

۱۱ آذرماه ۱۳۹۸، امیرحسین ترکاشوند، نویسنده کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر(ص)» و محمدعلی وطن‌دوست، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد طی مناظره و گفت‌وگوی علمی تحت عنوان «حدود شرعی حجاب؛ بازخوان, ...ادامه مطلب

خوشبختانه پس از سه سال تلاش و پیگیری مستمر، کتاب ارزشمند زیست و اندیشه شهید آیت‌الله دکتر محمد حسینی‌بهشتی به زیور طبع آراسته شد. قصه تدوین این کتاب از زمان دیدار رئیس اسبق دانشگاه آزاد اسلام, ...ادامه مطلب

دیدار دو فیلسوف تحلیلی در گفت‌وگو با حسین شقاقی ۵ (۱۰۰%) ۳ votes محسن آزموده: تصور عمومی ناآشنایان با فلسفه تحلیلی آن است که اندیشمندان این سنت فکری یک کلیت منسجم و یکنواخت را تشکیل می‌دهند. , ...ادامه مطلب