تاریخ وطن

صدانت حکومت مطلوب در نگاه محسن برهانی، ابوالقاسم فنائی و محمدامیر قدوسی تصویر نهایی شما از “حکومت مطلوب” چیست؟ این پرسشی است که محسن برهانی، ابوالقاسم فنائی و محمدامیر قدوسی در این ویدئو به آن پاسخ داده‌اند. محسن برهانی معتقد است که قانون‌گذاری بدون توجه به بافتار فرهنگی و اعتقادی هر جامعه پروژه‌ای نافرجام است. وی تحقق دولت بی‌طرف را امری ناشدنی می‌داند؛ چرا که هر نوع تقنین در هر جامعه‌، متأثر از بافتار آن جامعه است. تقنین در ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست و از این‌رو در حکومت مطلوب می‌بایست در جایی در میانه شرع‌گرایان و عقل‌گرایان به نقطه تعادل رسید. این نقطه تعادل، همانجایی است که در آن گرچه هیچ‌یک از طرفین به همه مطلوبهای خود نخواهند رسید، بیشترین مطلوب‌های ممکن الوقوع هر یک از آنها برآورده خواهد شد. اینجاست که از نظر وی، باید به ظرفیت‌های فقه در برآوردن دغدغه‌های حقوق بشری و تامین رضایت مردم، نگاهی دوباره انداخت و نمی‌توان فقه را از حیات اجتماعی حذف کرد. ابوالقاسم فنائی معتقد است که شیوه‌های کنونی استنباط فقهی در جهان اسلام، خلاف سیره عقلاست. از نظر او استنباط حکم فقهی آنگاه از شیوه درستی پیروی کرده‌است که محصول توزین ظنون نقلی و عقلی بوده‌باشد. از نظر او اگر احکام فقهی، به ویژه احکام اجتماعی و سیاسی آن، با توجه به زمان و مکان و با توجه به داده های علوم انسانی و تجربی مدرن، استنباط شوند، می‌توانند شرعی بودن دولت بی‌طرف را تایید کنند. به باور ابوالقاسم فنائی، راهکار نهایی حل مشکلات جامعه ایران، تن دادن به دین در چارچوب اخلاق و به بیان دیگر فقه اخلاقی است. محمدامیر قدوسی معتقد است که قوانین مُجری در جامعه سیاسی، می بایست محصول عقل عمومی، و در چارچوب حقوق بشر, ...ادامه مطلب

هدف اصلی این مقاله بررسیِ رابطه­ی رضایت و اطاعت از منظر مسأله­ی قانون است. در نظریه­ی سیاسی­ای چون لاک یک پیچیدگیِ اساسی وجود دارد و آن باور به انسان­های آزاد و برابر و در عین حال توجیه قانون به منزله­ی امری اطاعت­آفرین در جامعه­ی سیاسی است. برای لاک قانون محلِ تلاقی و تعادلِ رضایت و اطاعت است. سوال اساسیِ این مقاله نحوه­ی تلاقی این دو مفهوم با یکدیگر و چگونگی تولد قانون است. بر این اساس، لاک نشان می­دهد که قانون چیزی از جنس قرارداد است که در آن، افراد با انتخاب و رضایت خود می­پذیرند که تابع نظم حقوقی-سیاسیِ خاصی باشند. به زعمِ لاک، انسان موجودی است که به نحوی بنیادین بر خود حکومت می­کند و خودفرمانروایی دارد. در جامعه­ی سیاسی نیز، این شأن و توانایی در قوه­ی قانون­گذاری متجلی می­شود و از همین رو این قوه به اساسِ جامعه­ی سیاسی بدل شده و رهبریِ قانونی جامعه را بر عهده می­گیرد. با این وجود، قانون و قوه­ی قانونگذاری نیز حدود و شرایطی دارند که باید به آن حدود و شرایط پایبند بود و از آنها تخطی نکرد. از سوی دیگر، اگرچه قانون باید در راستای خیر عمومی باشد اما آنچه به قانون قانونیت می­دهد و آن را مشروع و معتبر می­کند ارتباط و پیوند آن با انتخاب مردم و رضایت ایشان است. نبودِ چنین پیوندی قانون را از قانونیت می­اندازد و بی­اعتبار می­کند. چنین قانونی، فرقی با فرمان یک راهزن یا سارق نخواهد داشت. پس مصلحت­سنجی­های پدرسالارانه و تشخیص و تمییز صلاح مردم نمی­توانند چهره­ی قا, ...ادامه مطلب

اعراب با نیرویِ معنوی جدید اسلام، علی‌رغم ادعای هویت و دین جهانی و فارغ از قوم و قبیله و نژاد، پس از تصرفات فراوان، مدعی هویت و قوم و نژاد ویژه برای خود شدند و حتی برای تحقق این امر مدعی رسالت الهی شدند. امویان بعد از خلفای راشدین در سرزمین‌های تحت خلافت (ازجمله ایران)، برای تحقق این امر در حوزه هویت از استراتژی‌های مختلفی استفاده کردند. بر این بنیاد، سؤالی که این تحقیق می‌خواهد پاسخ دهند این است که نوع سامانه استیلای امویان بر هویت ایرانیان چه بوده است و برای این استیلا از چه ابزارهای و استراتژی‌های استفاده کردند؟ برای پاسخ به این سؤال از روش تبارشناسی تاریخی و مفهوم روشی «سامانه» میشل فوکو استفاده کرده‌ایم و با توضیح سازوکارهای عناصر ناهماهنگی مانند گفتمان‌ها، نهادها، تصمیمات نظارتی، قوانین و اقدامات اداری، به این نتیجه رسیدم که امویان با سامانه «عربی-اسلامی» که شامل استراتژی‌ها و تاکتیک‌های تهدید کاربرد وسایل قهریه، اثرات ترغیبی کلامی، نابرابری‌های اقتصادی و کاربرد وسایل کم‌وبیش پیچیده کنترل موجب تقویت و حفظ اعمال سامانه عربی-اسلامی بر جامعه و هویت ایرانیان شدند., ...ادامه مطلب

در تاریخ آمده است که شاه اسماعیل یا نفس نفیس همایون را دیوانی است به نام خطائی.یکی از فرزندان شاه اسماعیل به نام “سام” یا سام میرزا در تذکره سامی نام پدرش را به عنوان نویسنده دیوان خطائی آورده است.می دانیم که شاه اسماعیل سالها زندگی مخفی داشت و در نهایت در لاهیجان نزد آخرین نسل از سران شعوبیه تربیت شد. نفس نفیس همایون بیش از ٣۵ سال عمر نکرد. عمری که پر از فر, ...ادامه مطلب

با توجه به ويژگيهاي حكومت دموكراسي، حكومت پيامبر(ص) در مدينه را توضيح دهيد؟ لطفا معيارهاي حكومت دموكراسي را بيان كرده و مثالهايي از آن را در حكومت پيامبر(ص) مطرح كنيد. با توجه به کاربرد ها,پیامبرص,دموکراسی؟ ...ادامه مطلب

نخستین خلیفه عباسی ابوالعباس ملقب به سفاح (خونریز )چنانکه گفتیم روز 12ربیع , ...ادامه مطلب

رنگ آبی محدوده حکومت چوپانیان (۷۳۸-۷۵۸ق)    , ...ادامه مطلب