تاریخ وطن

دیپلماسی عمومی ج.ا.ایران در قبال عراق نوین، شامل برنامه‌های متعددی بوده است؛ در عین حال از جمله برنامه‌هایی که کمتر بطور مجزا به آن پرداخته شده، برنامه‌ها و ابتکارات اقتصادی است. لذا هدف از این مقاله تبیین برنامه‌های اقتصادی در دیپلماسی عمومی ج.ا.ایران در عراق نوین می‌باشد. بنابراین پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سؤال بود که «برنامه-های اقتصادی چه جایگاهی در دیپلماسی عمومی ج.ا.ایران در عراق نوین داشته است؟» یافته‌های پژوهش نشان داد که «اگرچه برنامه‌های اقتصادی فاقد جایگاه مستقل در دیپلماسی عمومی ج.ا.ا در عراق نوین بوده‌اند، اما کاربست کامل و مستقل آن‌ها، ظرفیت‌های گستردۀ منابع، بازیگران و فعالیت‌های اقتصادی را در خدمت اهداف دیپلماسی عمومی قرار خواهد داد.» این در حالی است که با عنایت به برخی حساسیت‌های فرهنگی و سیاسی در جامعۀ عراق و از سوی دیگر نیازمندی‌های اقتصاد این کشور، توجه و استفادۀ بیشتر از برنامه‌های اقتصادی که حساسیت‌زایی کمتری دارند، از اهمیت و ضرورت مضاعفی برای دیپلماسی عمومی ج.ا.ایران در قبال عراق نوین برخوردار است. در این راستا برخی برنامه‌ها مانند بهره‌گیری از «صنعت گردشگری» و «کمک‌های توسعه‌ای» شناخته شده‌تر بوده، که البته تا حدودی با رویکردی شیعی و همچنین به عنوان منابع و برنامه‌های فرهنگی و سیاسی مورد توجه بوده‌اند. حال آنکه، پرداختن به این موارد ذیل عنوان برنامه‌های اقتصادی دیپلماسی عمومی، نقش مهمی در استفادۀ حداکثری از این ظرفیت‌ها دارد؛ زیرا این امر فرصت اجرای ابعاد بیشتری از این برنامه‌ها را ایجاد نموده و دستگاه‌های بیشتری را در این زمینه فعال می‌نماید., ...ادامه مطلب

طی سال‌های حضور نیروهای ائتلاف در افغانستان، ایران توانست با کنار زدن رقیب‌های سنتی خود در بازار این کشور  به بزرگترین صادرکننده به آن تبدیل شود. به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان علاوه بر موضوعات سیاسی و امنیتی، از لحاظ تأثیراتی که می‌تواند بر روابط اقتصادی دو کشور داشته باشد نیز اهمیت دارد. یک راه برای فهم و تحلیل زمینۀ موفقیت اقتصادی ایران در افغانستان طی دوران گذشته و نیز پیامدهای به قدرت رسیدن طالبان طی دوران حاضر در حوزه روابط اقتصادی دو کشور، استفاده از مفهوم دیپلماسی اقتصادی است. مقاله حاضر با مبنا قرار دادن گرایشی در دیپلماسی اقتصادی که «دولت» و منافع استراتژیک دولت را در کانون مفهوم‌سازی خود از دیپلماسی اقتصادی قرار می‌دهند، کوشیده تا ضمن قرار دادن توفیقات اقتصادی ایران طی دهه‌های اخیر در افغانستان در یک زمینه مفهومی، دلالت‌ها و تأثیرهای حضور طالبان در کابل بر این وضعیت و چالش‌های به وجود آمده برای این روابط را مورد مداقه قرار دهد. چنین استدلال شده که عدم قطعیت‌ها، ورود بازیگران جدید، کوچک شدن اقتصاد و کاهش درآمدهای دولت و مردم افغانستان مهمترین چالش‌های دیپلماسی اقتصادی ایران در دوران طالبان هستند. با این حال، نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که هرچند دیپلماسی اقتصادی ایران در دوران طالبان در حال سازگار کردن خود با شرایط جدید بوده و دو حوزه از سه حوزۀ بررسی شده، تأثیرپذیریِ کمتری از به قدرت رسیدن , ...ادامه مطلب