متن مرتبط با «روسیه» در سایت تاریخ وطن نوشته شده است
تأثیر جنگ اوکراین بر روابط ایران و روسیه
حمله نظامی روسیه به اوکراین پیامدهای عمیقی نه تنها برای اروپا و جهان، بلکه برای خاورمیانه در برداشته‌است. روابط سیاسی-امنیتی ایران و روسیه هم از این جنگ تاثیر پذیرفته است. رویکرد ایران در برابر جنگ اوکراین از دو نظر مهم است. نخست، جهت‌گیری ایران در این جنگ اوکراین بر روابط دو کشور تأثیر می‌گذارد. دوم، این موضوع بر جایگاه ایران در نظام بین‌الملل نیز تأثیرگذار است. پرسش اصلی این نوشتار این است که« رفتار ایران در مورد جنگ اوکراین چگونه بوده و چه تأثیری بر روابط آن با روسیه داشته است؟» فرضیۀ نویسندگان این است که« رویکرد ایران در مورد جنگ اوکراین احتیاط‌آمیز بوده است، یعنی از یک‌سو حملۀ روسیه به اوکراین را محکوم نکرده، از سوی دیگر از آن پشتیبانی هم نکرده‌است». این سیاست با هدف حفظ و ادامۀ روابط دو کشور دنبال شده است. نویسندگان در این نوشتار براساس چارچوب نظری واقعگرایی نوکلاسیک به بررسی رویکرد جمهوری اسلامی ایران در برابر جنگ اوکراین و تأثیر آن بر روابط ایران با روسیه می‌پردازند. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که تهران جنگ اوکراین را عاملی برای بهبود و توسعه روابط با مسکو یافته است. ولی سرشت این روابط به طور اساسی تغییر نمی‌کند. از دیدگاه ایران، محرک‌ها و ارکان اصلی روابط با روسیه پایدار است. روسیه یکی از مهمترین شریکان ژئوپلیتیکی ایران است و رویکرد استراتژیک در روابط با آن دنبال کرده‌است. روش این پژوهش کیفی با رویکرد توصیفی- تحلیلی است., ...ادامه مطلب
مطالعه تطبیقی فرصتها و تهدیدات طرحهای اقتصادی ترکیه و روسیه در آسیای مرکزی برای ایران
با توجه به چرخش ریشه­های نزاع بین­المللی از میدان رقابت­های «ایدئولوژیک» به سمت «تسخیر منابع انرژی»، به ویژه در سال­های بعد از جنگ سرد و همچنین کاهش اهمیت «ژئوپولیتیک» به نفع رویکردهای «ژئواکونومیک»، پژوهش حاضر در صدد صورت­بندی مفهومی این مسأله بود که طرح­های اقتصادی ترکیه و روسیه در آسیای مرکزی حامل چه فرصت­ها و تهدید­های محتملی برای ایران می­باشد. مسأله بر این بنیاد نظری استوار است که هر گونه تلاش برای کسب جایگاه برتر منطقه­ای و بین­المللی قبل از هر چیز در گرو تسلط بر منابع انرژی و خطوط لوله­ی انتقال آن می­باشد. برای سنجش این ادعا با استفاده از روش تحلیل مضمون و از نوع ماتریس مضمون با انجام مشاهده­ی غیرمستقیم (واکاوی متون)، داده­های پژوهش به صورت روش نمونه­گیری هدفمند از روی متون موجود گردآوری و از طریق کدگذاری موضوعی، سعی شد تا مضامین فرصت­ها و تهدیدات طرح­های اقتصادی روسیه و ترکیه در آسیای­مرکزی برای ایران شناسایی و در نهایت برحسب وجوه اشتراک و افتراق با یکدیگر مورد مقایسه و تحلیل قرار داده شود. یافته­های پژوهش نشان داد که وجه اشتراک طرح­های اقتصادی ترکیه و روسیه در آسیای­مرکزی برای ایران از حیث فرصت، افزایش اهمیت ژئواکونومیکی ایران و گسترش روابط ایران با کشورهای درگیر طرح­های اقتصادی مذکور است. همچنین، وجه افتراق طرح­های اقتصادی روسیه و ترکیه در آسیای­مرکزی برای ایران از حیث تهدید، داشت, ...ادامه مطلب
گفتمان امنیتی غرب آسیا از منظر اندیشکدههای راهبردی روسیه
در پاسخ به چالش­ها و معضلات امنیتی در سطوح خارجی (منطقه­ای - جهانی)، سیاست­های امنیتی کنشگران بر پایه پویش­های محیطی طرح­ریزی و پیگیری می­شود. در مراکز مطالعاتی روسیه، اهداف امنیتی برگرفته از یک محیط­شناسی بوده و بر پایه جغرافیای سیاسی اولویت می­یابد. ساختارهای حاکم سیاسی، اقتصادی و فرهنگی درک شده در هر محیط از سوی این مراکز، بازتاب شرایط امن نسبت به منافع و خواسته­های کرملین می­باشد. این پرداخت روسی از امنیت و محیط در غرب آسیا بر اساس تبیین نیاز­ها، منافع و پیامد­های هر رفتار و تصمیم دولت روسیه در میان محققان روس شکل گرفته و درنهایت به یک گفتمان امنیتی دست می­یابند. این نوشتار با هدف شناخت مبنای استراتژی کلان و دکترین­های امنیتی اندیشکده­های روسی در رابطه با محیط غرب آسیا، سؤال اصلی خود را بدین صورت بیان می‌دارد: اندیشکدههای رسمی و تصمیم‌ساز روسیه چه نگرش، تبیین، دامنه و عناصری پیرامون مفهوم امنیت در محیط غرب آسیا دارند؟ پژوهش حاضر فرضیه خود را بر اساس تعریف مدلول امنیت از سوی اندیشکده­های راهبردی روسیه در سطح منطقهای و جهانی به ویژه منطقه غرب آسیا، بر پایه زیست تاریخی، جغرافیای وطنی و هویت درک شده توسط روس­ها و با هدف چگونگی تعریف و تحقق منافع و اولویت‌های مادی روسیه قرار داده است. این مقاله در چارچوب نظریه سازه‌انگاری به تأویل نگاه و فهم روسی از محیط امنیتی در غرب آسیا می‌پردازد. نوشتار پیش­رو برای دستیابی به یافتههای قابل‌اتکا و مورد نظر، با روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه‌ای (مکتوب و الکترونیکی) به انجام رسیده اس, ...ادامه مطلب
تداوم و تغییر در علل مداخله های نظامی روسیه
روسیه در مقام مدعی منزلت بزرگ­قدرتی یکی از بالاترین موارد مداخلۀ نظامی را به ثبت رسانده است. حمله به اوکراین فصل نوینی در تاریخ مداخلات روسیه گشود که مطالعه و بازاندیشی دربارۀ علل این مداخلات را ضروری می­سازد. پژوهش حاضر با رویکرد ترکیبی تبیینی(علت­کاوی) و تاریخی-تحلیلی در پی پاسخگویی به این ضرورت پژوهشی است. برای این منظور، پرسشی که در کانون پژوهش قرار دارد، پرسش از عوامل موثر در مداخله­های روسیه و شناسایی و تفکیک عوامل اولیه(پایدار) از عوامل ثانویه(متغیر) است. در این مقاله، نه متغیر به عنوان عوامل مؤثر بر مداخلات نظامی روسیه شناسایی شده و سپس میزان نقش و جایگاه هر کدام در میان سلسلۀ عوامل مورد بررسی قرار گرفته است. این عوامل عبارتند از: بزرگ­قدرت­گرایی، هژمون­گرایی منطقه­ای، شخصیت و سبک رهبری، مبارزه با تروریسم، اتحاد و همکاری استراتژیک با دولت میزبان، ملی گرایی و پان اسلاویسم، حمایت از اقلیت­های هویتی روس، توانمندی­های اقتصادی و نظامی و نهایتاً جنگ انحرافی و مسألۀ مشروعیت. یافته­های پژوهش نشان می­دهد از میان عوامل فوق، بزرگ قدرت­گرایی هسته مرکزی مداخلات نظامی روسیه را تشکیل می­دهد و به همراه هژمون­گرایی منطقه­ای نقش اصلی و پایدار را در تحریک مداخلات روسیه ایفا کرده است. انگیزه انباشت قدرت برای تأمین امنیت و غبله بر تهدیدها که در علل اصلی مداخله­های روسیه متبلور است، رهیافت واقع­گرایی تهاجمی را به عنوان پشتوانۀ نظری می­پذیرد. از سوی دیگر، لحاظ کردن نقش نخبگان سیاسی در حلقۀ بعدی سلسلۀ عوامل مؤثر، پژوهشگر را به سمت تلفیق آن ره, ...ادامه مطلب
