این مقاله در صدد است ضمن بررسی متن رساله طب الممالک اثر قطب الدین نیریزی که در دوران افول حکومت صفویه نگاشته شده است به این سوال پاسخ دهد که: «از دیدگاه قطب الدین نیریزی به عنوان یکی از علمای شیعه آن دوره علت انحطاط حکومت صفویان چیست و او چه راهکارهایی برای برون رفت از آن پیشنهاد میدهد؟» برای پاسخ به این پرسش تلاش شده است متن منتخب با استفاده از روش تحلیل مضمون مورد بررسی قرار گیرد. از این رو مطالب مرتبط با موضوع استخراج و ضمن دسته بندی و کدگذاری، ذیل دو عنوان کلی علل افول و راهکار های برون رفت از بحران جای گرفتند. با این اقدام عوامل موثر در هر یک از این دوحوزه از دیدگاه قطب الدین نیریزی شناسایی و جایگاه عوامل مختلف در اندیشه او شناسایی شد. با توجه به نتایج بدست آمده این عالم دینی میتوان عوامل انحطاط را ذیل پنج دسته: عوامل مرتبط با عموم مردم، عوامل مرتبط با علما، عوامل مرتبط با حاکمیت، عوامل محیطی و همچنین سننالهی؛ و راهکارهای مقابله با آن را نیز ذیل چهار دسته: راهکارهای مرتبط با عموم مردم، راهکارهای مرتبط با علما، راهکارهای مرتبط با حاکمیت و در نهایت راهکارهای فرامادی یا همان امدادهای الهی دستهبندی کرد., ...ادامه مطلب