تاریخ وطن

صدانت هادی صمدی: عدالت اجتماعی و سرشت انسان در آراء اندیشمندان سیاسی چون ارسطو، هابز، لاک، و روسو ارتباط وثیقی میان آراء سیاسی و نظرات روان‌شناختی ایشان پیرامون سرشت انسان برقرار بوده است. با تفکیک هرچه بیشتر علوم در سده‌ی بیستم این رابطه گسست و اندیشمندان سیاسی مطالعه‌ی سرشت انسان را به روانشناسی و زیست‌شناسی وانهادند. طی دهه‌های اخیر با گسترش رویکردهای تجربه‌گرایانه در علوم انسانی مسیر گذشتگان در مسیری نو ادامه یافت و بار دیگر به سرشت انسان در مطالعه‌ی سیاست توجه شد. با این تفاوت که اینبار سرشت انسان به نحوی تجربی بررسی می‌شد. در این گفتار که در اول اسفند، روز جهانی عدالت اجتماعی در گروه دیدگاه حلقه‌ی نو برگزار شد، هادی صمدی توضیح می‌دهد که روان‌شناسی و زیست‌شناسی تکاملی چه پیامهای جدیدی برای عدالت اجتماعی در پی دارند. در بخش نخست گفتار، به یافته‌هایی اشاره می‌شود که همزمان وجود دو گرایش متعارض را در انسان‌ها نشان می‌دهند: یافته‌های مبتنی بر وجود دورویی اخلاقی (که نشان می‌دهند ما شعار انصاف می‌دهیم اما منصفانه عمل نمی‌کنیم) و یافته‌های که در جهت مقابل بیانگر وجود انصاف، به ویژه در کودکان، هستند. بررسی شرایطی که هر کدام از این دو وجه متعارض در ما غلبه دارند درس‌های آموزنده‌ای برای رسیدن به جهانی عادلانه‌تر در بر دارد. در بخش دوم بیان می‌شود که بر خلاف خوانشی سنتی‌تر، که از نظریه‌ی تکامل در دفاع از نابرابری‌های فزاینده بهره گرفته می‌شد، منظری از تکامل زیستی در دفاع از جهانی عادلانه وجود دارد. در بخش انتهایی بیان می‌شود که یافته‌های روانشناسی نشان می‌دهند که ادبیات و سینمایی که به حاشیه رانده‌شدگان جامعه می‌پردازند می‌توانند گامی مهم در جهت افزایش همدلی عمومی برای کاهش نابرابر, ...ادامه مطلب