تاریخ وطن

صدانت در دفاع از موجودیت حقوقی-سیاسیِ حق: در پی , ...ادامه مطلب

صدانت درس‌گفتارهای عدالت اجتماعی و منتقدان آن از مصطفی زالی موضوع این درس بازخوانی سه دسته از مهم‌ترین انتقادهای وارد شده به اثرگذارترین و بحث برانگیزترین مسأله‌ی فلسفه‌ی سیاسی معاصر است: نظریه‌ی عدالت رالز (عدالت به مثابه‌ی انصاف). رالز در مجموعه‌ی آثار خود می‌کوشد تا بر مبنایی کانتی (پذیرش آزادی و برابری به عنوان ارزش های پایه)، بر اصول عدالت ناظر به نهادهای اصلی اجتماعی و سیاسی استدلال نماید. در این درس، پس از مروری اجمالی بر چهارچوب نظریه‌ی عدالت رالز، بازخوانی سه انتقاد کلاسیک وارد بر نظریه‌ی عدالت بر مبنای متون منتقدان او پیگیری می‌شود: انتقادات برآمده از سه جریان جامعه‌گرایی (مایکل سندل)، لیبرتاریانیسم (رابرت نوزیک) و لیبرالیسم چپ (جرالد کوهن). مایکل سندل در کتاب کلاسیک خود با عنوان «لیبرالیسم و محدویت‌های عدالت»، از نقطه نظر جامعه‌گرایانه چهارچوب لیبرال رالز را برای استننتاج اصول عدالت ناکافی می‌داند. جامعه‌گرایان مدرن، ملهم از ارسطو و هگل، پاره‌ای مفروضات نظریه‌ی عدالت رالز را به چالش می‌کشند. مفروضاتی که بر اساس آن‌ها، وظیفه‌ی اصلی دولت تضمین و توزیع منصفانه‌ی آزادی‌ها و منابع اقتصادی مورد نیاز افراد برای گزینش آزاد شیوه‌ی زندگی است. رابرت نوزیک در کتاب «دولت، بی‌دولتی و آرمانشهر» از زاویه‌ای دیگر به مسأله پرداخته و هرگونه مداخله‌ی دولت را برای کاهش نابرابری اقتصادی مستلزم دخالت در آزادی انسان‌ها و نامشروع تلقی می‌کند. نوزیک بر خلاف رالز مدعی است که وضع هرگونه مداخله بر مایملک افراد به منظور تحقق امری موسوم به خیر اجتماعی -حتی در دریافت‌هایی که خیر اجتماعی را به منابع اقتصادی منحصر می‌کنند- در نهایت نمی‌تواند ارزش انسان را به عنوان غایت فی‌نفسه به رسمیت شناخته و در , ...ادامه مطلب

صدانت هادی صمدی: عدالت اجتماعی و سرشت انسان در آراء اندیشمندان سیاسی چون ارسطو، هابز، لاک، و روسو ارتباط وثیقی میان آراء سیاسی و نظرات روان‌شناختی ایشان پیرامون سرشت انسان برقرار بوده است. با تفکیک هرچه بیشتر علوم در سده‌ی بیستم این رابطه گسست و اندیشمندان سیاسی مطالعه‌ی سرشت انسان را به روانشناسی و زیست‌شناسی وانهادند. طی دهه‌های اخیر با گسترش رویکردهای تجربه‌گرایانه در علوم انسانی مسیر گذشتگان در مسیری نو ادامه یافت و بار دیگر به سرشت انسان در مطالعه‌ی سیاست توجه شد. با این تفاوت که اینبار سرشت انسان به نحوی تجربی بررسی می‌شد. در این گفتار که در اول اسفند، روز جهانی عدالت اجتماعی در گروه دیدگاه حلقه‌ی نو برگزار شد، هادی صمدی توضیح می‌دهد که روان‌شناسی و زیست‌شناسی تکاملی چه پیامهای جدیدی برای عدالت اجتماعی در پی دارند. در بخش نخست گفتار، به یافته‌هایی اشاره می‌شود که همزمان وجود دو گرایش متعارض را در انسان‌ها نشان می‌دهند: یافته‌های مبتنی بر وجود دورویی اخلاقی (که نشان می‌دهند ما شعار انصاف می‌دهیم اما منصفانه عمل نمی‌کنیم) و یافته‌های که در جهت مقابل بیانگر وجود انصاف، به ویژه در کودکان، هستند. بررسی شرایطی که هر کدام از این دو وجه متعارض در ما غلبه دارند درس‌های آموزنده‌ای برای رسیدن به جهانی عادلانه‌تر در بر دارد. در بخش دوم بیان می‌شود که بر خلاف خوانشی سنتی‌تر، که از نظریه‌ی تکامل در دفاع از نابرابری‌های فزاینده بهره گرفته می‌شد، منظری از تکامل زیستی در دفاع از جهانی عادلانه وجود دارد. در بخش انتهایی بیان می‌شود که یافته‌های روانشناسی نشان می‌دهند که ادبیات و سینمایی که به حاشیه رانده‌شدگان جامعه می‌پردازند می‌توانند گامی مهم در جهت افزایش همدلی عمومی برای کاهش نابرابر, ...ادامه مطلب

جان رالز (۱۹۲۰-۲۰۰۲) را می‌توان یکی از مهم‌ترین و اثرگذارترین فیلسوفان سیاسی معاصر دانست. کوشش اصلی او متمرکز بر استخراج اصولی برای عدالت ناظر به نهادهای اصلی اجتماعی (ساختار بنیادین جامعه) ا, ...ادامه مطلب

همایش و بین المللی و جان رالز و ؛ با نگاهی و به عدالت، و توسعه، و صلح و دموکراسی و ۵ (۱۰۰%) ۱۳ votes پنج‌شنبه ۲۲ آذر ۱۳۹۷ «همایش بین‌المللی جان رالز ؛ با نگاهی به عدالت، صلح، توسعه و دموکراسی» به همت انجمن, ...ادامه مطلب